Congo verveelt nooit
«Wie geen echte Afrika-ervaring heeft, zal in Congo een ware openbaring meemaken», verzekert Michel Van Roten van de touroperator Go Congo. «Je kunt altijd terecht in de vijfsterrenhotels van Kinshasa, maar daarbuiten moet je je willen aanpassen aan minder gerieflijke kamers en de Congolese keuken. De Congolese cuisine is overigens erg lekker wanneer ze juist wordt klaargemaakt.»
Congo bevindt zich nog altijd in een delicate transitieperiode, die zou moeten leiden tot vrije en democratische verkiezingen. Ondanks de zeer reële problemen heeft het land onmiskenbaar een en ander te bieden, vooral voor toeristen met enige zin voor avontuur.
«Congo is een van de grootste landen van heel Afrika», vertelt Michel Van Roten. «Je vindt er quasi intacte oerbossen, savannes, bergen, watervallen, vulkanen, de kuststreek en rivieren. Ondanks het vroegere oorlogsgeweld is er in de nationale parken nog altijd een rijk wildbestand.»
De infrastructuur in Congo vertoont flinke tekortkomingen, maar volgens Van Roten is er sinds een paar jaar verbetering merkbaar. «Je ziet toch dat een aantal straten en wegen wordt gerepareerd en heraangelegd.» Toch is een 4×4 in een stad als Kinshasa geen overbodige luxe. Ook de corruptie in Congo blijkt moeilijk in te dijken en hangt samen met de grote armoede. «Mensen die opgroeiden onder een regime dat diefstal en corruptie gebruikte om zijn machtspositie te versterken, kan je niet zo eenvoudig overtuigen om van gewoonte te veranderen», aldus Van Roten.
Als Belg ben je voor de doorsnee Congolees een noko, een oom langs moederszijde. Veel Congolezen en Belgen voelen nog altijd een sterke wederzijdse sympathie. De Congolezen liggen niet wakker van de excessen uit de koloniale periode, maar koesteren vaak de herinnering aan het goede wegennet uit die tijd, het betere voedingspatroon, het onderwijs en de degelijke medische verzorging.
«De Congolezen kennen ons Belgen. Velen van hen kregen ooit nog les van een Van Kerckhoven of een Van Der Velde, en ze hebben daar goede herinneringen aan. Wanneer ze weten dat je een Belg bent, gaan er vaak deuren open die voor anderen gesloten blijven.»
Enkele maanden geleden werd een Belgische pater jezuïet – René De Haes – in Kinshasa vermoord. «De daders werden aangehouden», stelt Van Roten. «Het ging om een bende deserteurs die het ook op anderen had gemunt. Zulke criminelen viseren vooral weerloze mensen, zeker wanneer die geen klacht durven in te dienen uit schrik voor represailles. In steden als Brussel, Parijs, New York en zelfs Antwerpen zijn er ook buurten waar je beter wegblijft. »
Absolute musts voor de Congo-bezoeker
Aan bezienswaardigheden is er in Congo zeker geen gebrek. Prachtige watervallen vind je bijvoorbeeld in Zongo en Lofoi, plekken die respectievelijk via Kinshasa en Lubumbashi te bereiken zijn. In Beneden-Congo zijn er de mangrovebossen, de sportvisserij op de rivier nabij Banana en Moanda en het stadje Boma. Inga is bekend voor zijn stuwdammen en stroomversnellingen. In de havenstad Matadi vind je ambachtelijke steenbakkerijen en herinneringen aan de aanwezigheid van Portugese zeevaarders. In Mbanza Ngungu kan je dan weer blinde holenvissen in grotten bewonderen.
De hoofdstad Kinshasa heeft de stroomversnellingen van Kinsuka, het «sanctuary» voor bonobo’s aan de ‘Chutes de Lukaya’, het grafmonument voor de vermoorde president Laurent-Désiré Kabila, het standbeeld van Lumumba en de kunst die op diverse markten te koop is. In de omgeving van ‘Kin’ kan je de vissersdorpen Kinkole en Maluku bezoeken en wordt er gevist op tijgervis. In Bandundu heb je de watervallen op de Kwangorivier (Tembo en Kasongo-Lunda). De Evenaarsprovincie verrast de toerist onder meer met haar pygmeeëndorpen.
In de Kivustreek zijn er nationale parken met gorilla’s en vulkanen. De koperprovincie Katanga, met als hoofdplaats Lubumbashi, heeft ook nationale parken en kopermijnen die niet meer worden uitgebaat.
Het blijft wel oppassen geblazen wanneer je al dat moois op de gevoelige plaat wil vastleggen. Fotograferen blijft immers een probleem in Congo, een overblijfsel uit het Mobutu-tijdperk. «De politie arresteert stelselmatig iedereen die foto’s maakt of filmt. De toerist wordt beschuldigd van spionage, maar in werkelijkheid is het de bedoeling om dollars af te persen», waarschuwt Van Roten nog.
Voor je vertrekt
Toeristen die op eigen houtje door de voormalige kolonie willen reizen, moeten het ‘article 15’ toepassen. Dat fictieve grondwetsartikel hebben de Congolezen bedacht onder Mobutu en betekent zoveel als «Trek je plan».
Voor een reis naar Congo moet je een visum halen op de ambassade van het land in Brussel of het consulaat in Antwerpen. De Congolese autoriteiten eisen een bewijs van goed gedrag en zeden, een aantal pasfoto’s en een retourticket. «Nog een overblijfsel uit de Mobutu-periode», weet Van Roten. Het Congolese ministerie van Toerisme versoepelde de formaliteiten enigszins onder druk van de toeristische sector.
«Malariapreventie is voor het platteland en de steden een absolute noodzaak», aldus Van Roten. «Neem ook middelen mee om je te beschermen tegen muggen. De Congolese muggen zijn niet te vergelijken met de doetjes die we in België kennen. Producten als Immodium, Buscopan, pleisters en ontsmettingsmiddel kunnen ook zeker van pas komen. Voor inentingen, bijvoorbeeld tegen gele koorts, kan je terecht bij het Antwerpse Instituut voor Tropische Geneeskunde.»
Een reis met een touroperator kost volgens Van Roten al gauw 2.500 tot 4.500 dollar, logement in Kinshasa en volpension in het binnenland inbegrepen. «Individuele toeristen betalen circa 800 tot 1.200 euro voor een retourticket, 25 tot 85 dollar per hotelovernachting en 10 tot 25 dollar per avondmaal. Voor de noodzakelijke inentingen moet uiteraard ook worden betaald.»
Denis BOUWEN
© Metro (10.08.2005)