18.09.14 Ontwikkelingssamenwerking: besparingen vormen sterk contrast met uitdagingen (11.11.11)

Uit het jaarrapport blijkt dat het budget voor Belgische ontwikkelingssamenwerking voor het derde jaar op rij achteruit ging. In 2013 tekenden we een daling op van 6,1 %. De totale officiële ontwikkelingssamenwerking van ons land  kwam in 2013 uiteindelijk uit op 1,73 miljard euro. Goed voor 0,45% van onze totale rijkdom (bruto nationaal inkomen – BNI). In 2012 bedroeg de Belgische hulp nog 1,8 miljard of 0,47 % van het BNI. In vergelijking met 2010 bedraagt de daling maar liefst 30%. Steeds verder verwijderd van de Europese doelstelling om tegen 2015 0,7% te halen.

Zware besparingen

Ontwikkelingssamenwerking was in 2013, net als in 2012, een van de grootste slachtoffers van de bezuinigingen. Ten opzichte van wat in het regeerakkoord beloofd werd, ging in totaal 280 miljoen verloren. Bij de begrotingsopmaak zelf werd al 100 miljoen weggeknipt en in de loop van het jaar kwam daar dus nog eens 180 miljoen bovenop.  Samen met de 407 miljoen euro die werd bespaard in 2012, betekent dit dat op twee jaar tijd 687 miljoen euro werd bespaard. Weinig andere overheidsdiensten hebben even zwaar moeten inleveren om het begrotingstekort binnen de perken te houden. Verschillende partijen benadrukten in hun verkiezingsprogramma de internationale solidariteit door vast te houden aan het engagement om 0,7% van de welvaart te besteden aan ontwikkelingssamenwerking. 11.11.11 verwacht dat dit engagement ook in het regeerakkoord weerspiegeld zal zijn.

Hervormingen

Naast de kwantiteit is ook de kwaliteit van hulp van groot belang. 2013 stond in het teken van hervormingen. Zo werd een nieuwe wet gestemd op ontwikkelingssamenwerking, werden strategienota’s goedgekeurd en kregen zowel BIO en BTC nieuwe beheerscontracten.  Verder werd in de loop van 2013-2014 een instrumentarium ontwikkeld dat moet waken over een coherent beleid voor ontwikkeling. Een beleid dat ervoor zorgt dat beslissingen in andere domeinen zoals handel, fiscaliteit en landbouw de inspanning van ontwikkelingssamenwerking minstens niet tegenwerken en liefst ook versterken. Het wordt afwachten of en hoe een nieuwe regering en de nieuwe minister in het bijzonder hiermee aan de slag gaan. Zo gaan er helaas geruchten dat 'gebonden hulp' op de onderhandelingstafel ligt. Hulp verbinden aan de voorwaarde om de centen in België te besteden, is voor 11.11.11 een achterhaald idee. Deze hulp is significant duurder, levert een slechtere kwaliteit van ontwikkelingshulp en is ook economisch niet rendabel.

Open werven

Een aantal open werven vragen nog om een oplossing. Zo is de hervorming van BIO een stap in de goede richting, al blijft er een grote contradictie tussen het vereiste economische rendement en de ontwikkelingsdoelen. Ook bestaat er nog steeds geen mechanisme om het parlement beter te betrekken bij beleidscoherentie voor ontwikkeling. Het parlement kan evenmin democratische controle uitoefenen of inzicht krijgen op de standpunten die België inneemt in multilaterale instellingen zoals de Wereldbank of het IMF. Ook hier moet nog vooruitgang geboekt worden.

Aanbeveling

Voor 11.11.11 ontbrak het de overheid in 2013 aan een duidelijke internationale visie. Ondanks partij-engagementen en goede bedoelingen was in de praktijk té weinig aandacht voor een door iedereen als vanzelfsprekend beschouwd engagement.

Algemeen directeur Bogdan Vanden Berghe: “‘Waar is de tijd dat België door internationale instellingen geprezen werd omwille van zijn inspanningen inzake ontwikkelingssamenwerking en solidariteit met de armsten, ook in tijden van crisis. Er is het voorbije jaar onevenredig zwaar bespaard op deze solidariteit. Het is nu aan de nieuwe regering om een sterke internationale visie uit te bouwen en deze ook uit te voeren. Voldoende budget is hier onlosmakelijk mee verbonden. Daarnaast moeten de hervormingen uit 2013 –rond bijvoorbeeld BIO en coherentie, opgenomen en uitgewerkt worden.  Het is daar dat de aandacht moet liggen en niet op nieuwe besparingen. Bij wijze van inspiratie voor de onderhandelaars: in Zweden geeft men 1,02% van het BNI aan ontwikkelingssamenwerking.”

Bron: persbericht 11.11.11 – 18.09.14

U vindt het volledige rapport via deze link: http://www.11.be/component/docman/doc_download/1623-jaarrapport-belgische-ontwikkellingssamenwerking-2013