Congolezen hebben veel meer elektriciteit nodig (CongoForum)

KINSHASA / MATADI – In de havenstad Matadi (Centraal-Kongo) werd eerder deze maand een forum georganiseerd over de elektriciteitsvoorziening in de DR Congo. Bij de opening van het forum beloofde president Félix Tshisekedi om van de elektriciteitsvoorziening in zijn land de ‘economische prioriteit’ van zijn ambtstermijn te maken. De uitdaging is kolossaal.

“Wij hebben een historische verantwoordelijkheid”, verklaarde het staatshoofd. Maar het wordt een enorme opdracht om de elektriciteitsvoorziening aanzienlijk op te krikken. Congo heeft een immens potentieel op het vlak van waterkracht maar de beschikbare stroom bereikt maar een beperkt stuk van de bevolking: volgens de schattingen waarover de president beschikt heeft slechts 8% van de inwoners toegang tot het elektriciteitsnet, waarvan slechts 1% op het platteland tegenover gemiddeld 42% op het hele Afrikaanse continent volgens de cijfers van de Wereldbank.

Het is één van de vele paradoxen in de DR Congo, bericht Radio France Internationale. Het land staat in de top-5 van de landen met het grootste potentieel om stroom op te wekken uit waterkracht. Voor Congo wordt die capaciteit geschat op 100 megawatt. Alleen, als de inspanningen worden voortgezet tegen het tempo van de voorbije tien jaar, zal tegen 2030 nog altijd 80% van de Congolezen geen toegang hebben tot het stroomnet.

Sterke bevolkingsgroei

Volgens president Tshisekedi valt dit te verklaren door het feit dat het land al sinds 1982 geen betekenisvolle stijging van de elektriciteitsproductie heeft gerealiseerd, terwijl in dezelfde periode de bevolking vrijwel is verdrievoudigd. Daarbij komt nog de slechte staat van het distributienet dat in een groot gedeelte van het land zelfs gewoon onbestaande is.

Om aan deze paradox een einde te maken, stemde het Congolese parlement in 2014 voor de privatisering van de elektriciteitssector. Die operatie werd maar in zeer beperkte mate uitgevoerd waardoor de investeerders afhaakten. In het kader van een hervorming zou een agentschap worden opgericht dat regulerend moest optreden; er moest ook een instantie komen die het stroomnet moest uitbreiden naar landelijke gebieden. Verder was er sprake van stimulerende fiscale maatregelen, die al eerder waren aangekondigd.

Inga 3

Om nog te zwijgen van de mega-waterkrachtcentrale Inga 3, waarvan de realisatie nog altijd op zich laat wachten. Dat project blijft ten zeerste omstreden.

Eind 2018 kondigden de autoriteiten een akkoord aan waarbij dit enorme project aan een Spaans-Chinees consortium zou worden toevertrouwd. Maar er kwam reactie vanuit het maatschappelijk middenveld. De secretaris van de coalitie CORAP (Coalition des ONG pour le suivi des Réformes de l’Action Publique), Emmanuel Musuyu, vreest namelijk dat zo’n groot project slechts weinig of niet ten gunste zal zijn van de bevolking. Hij roept de autoriteiten op om voorrang te geven aan de ontwikkeling van duurzame, hernieuwbare energie en aan de bouw van dichter bij de leefgemeenschappen gesitueerde zogenoemde ‘micro-dammen’.

Ondertussen wordt een groot stuk van de beschikbare energie geproduceerd op basis van hout, wat een bedreiging voor de Congolese wouden is. Er zijn ook de economische gevolgen van het aanzienlijke stroomtekort; volgens de Wereldbank beschouwt 1 onderneming op 2 elektriciteit als een belangrijk obstakel voor haar economische groei.

Op het forum in Matadi werd een aantal aanbevelingen geformuleerd. Eén van de aanbevelingen gaat over de uitvoering en toepassing van de wet uit 2014 die de sector liberaliseert. Verder pleitten de deelnemers voor plannen per provincie om de stroomdistributie uit te breiden en te verbeteren. Een ander punt is de vraag naar een hervorming van het nationale stroombedrijf SNEL.

© CongoForum, 29.08.19 (em)

Beeld: Inga
Bron: John Bompengo