Kinderarbeid is geen uitzondering in visbedrijven in de Kivu (CongoForum)
GOMA / BUKAVU – In diverse visbedrijven in Noord- en Zuid-Kivu vind je kinderen die mee gaan vissen en helpen om ‘fretins’ – kleine visjes die de Kivutiens zelf ‘Sambaza’ noemen – te vangen. Het gebruik van kinderarbeid in deze branche is niet nieuw. Maar niemand doet er iets tegen, ook al is het gevolg meer dan eens dat kinderen niet langer naar de lagere school gaan.
Kijken we bijvoorbeeld naar de moderne visonderneming in Kituku (Goma). Daar lopen van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat heel wat kinderen rond. Andere kinderen zijn er vooral ’s avonds te zien.
Ombeni Duniya is amper 11 jaar oud. Hij vertelt aan CongoForum over zijn leven in het visbedrijf in Kituku. De jongen is daar overdag, maar af en toe ook ’s nachts. Soms wordt hij ziek, soms wordt hij geconfronteerd met onveiligheid. Het gebeurt dat hij mee gaat vissen op het Kivumeer.
“Sinds mijn 6 jaar groeide ik min of meer op in het visbedrijf”, legt de jongen uit. “Mijn moeder was niet langer samen met mijn vader, en toen had ik niet veel keus meer. Ik moest naar het visbedrijf gaan en daar het werk leren doen. Aanvankelijk zagen ze me daar niet staan en wilden ze me daar niet hebben. Maar na een tijdje werd ik aanvaard, en zo kon ik me vertrouwd maken met het werk”.
Mishandeld op het meer
Het werk in deze sector helpt Ombeni Duniya om kleren te kopen en andere dingen te doen. Maar soms zijn de omstandigheden wel niet bijster veilig. “Wanneer we het meer op gaan om te vissen, worden we soms mishandeld door onze Rwandese buren. Anderen pikken het materiaal van onze bazen, wat conflicten uitlokt. Natuurlijk had ik graag naar school willen gaan maar die kans heb ik niet gehad. En nu lijd ik hier. Maar ik hou het nog altijd vol”.
Het visbedrijf in Kituku is heel levendig, van ’s morgens tot ’s avonds. Het ligt aan het mooie Kivumeer. Heel wat vrouwen en mannen daar vertellen dat hun werk hen de kans geeft om te leven en hun families te onderhouden. Sommige werknemers vinden dat dit eigenlijk geen plek is voor kinderen. “Kinderen horen thuis op school. En sommige kinderen stelen”. De volwassenen menen dat de overheid de kinderen naar school moet sturen. “Sommige kinderen, vooral meisjes, prostitueren zich ’s avonds om wat geld te verdienen”.
Aminata Wimana verkoopt sinds meer dan 3 jaar visjes in de stad Goma. “Het bedroeft ons enorm om te zien hoe minderjarige kinderen hier ontsporen of alcoholische dranken consumeren. Vaak weten die kinderen niet waar ze naartoe moeten, ze komen ons om werk vragen. Wij zijn genoodzaakt om hen werk te geven, en na afloop betalen we hen iets of geven we wat visjes die ze dan zelf kunnen verkopen”.
Deze situatie doet zich niet alleen in Goma voor. Ze komt ook voor in Zuid-Kivu en aan het Edwardmeer, in het noorden van Noord-Kivu.
© CongoForum – Paulin Munyagala, 09.12.19
Beelden – bron: CongoForum / Congolese pers