Vital Kamerhe, het parcours van een te ambitieuze hoveling (CongoForum)

KINSHASA – Vital Kamerhe speelt een prominente rol in de Congolese politiek sinds de val van het Mobuturegime. In het midden van de jaren ’90 bekleedde Kamerhe diverse functies op kabinetten van ministers. Maar zijn politieke loopbaan kwam pas echt op gang na de aankomst van Laurent Désiré Kabila in Kinshasa (1997).

“Zijn idylle met de Kabila-clan ging op en neer”, schrijft Hubert Leclercq in La Libre Afrique. “In 2006 trok Kamerhe de verkiezingscampagne van de jonge Joseph Kabila. Hij wist zich goed uit te drukken, sprak de vijf nationale talen: zo kwam hij vooraan op het podium te staan”.

Toen Kabila de presidentsverkiezingen van 2006 won, werd Kamerhe beloond met het voorzitterschap van de Nationale Assemblee. Kamerhe heeft ambitie. Hij blijkt een hoveling die de gave heeft om ruzie te maken met zijn politieke ‘vrienden’. “Een echte kleine Mazarin”, zegt een oude medestander, een lid van de PPRD van Kabila. “Hij kan de enen en de anderen dienen, om zichzelf te bedienen. Maar lang duurt dat nooit”.

In 2009 viel Kamerhe uit de gratie bij Joseph Kabila. Een aantal maanden later richtte hij zijn eigen partij op, de UNC. In 2011 was hij kandidaat bij de presidentsverkiezingen. Tijdens de campagne probeerde hij toenadering te zoeken tot Etienne Tshisekedi. “Maar de Sfinx van Limete had niet veel vertrouwen in deze oude bondgenoot van Kabila die zijn banden met zijn oude baas zou hebben behouden”. Kamerhe zelf zegt dat de fout lag bij vader Tshisekedi: “Er waren contacten”, erkende hij in 2015. “Maar de Oude wilde de macht niet delen. Ik was voor hem gewoon een instrument. De afspraak werd dus gewoon gemist”.

‘Kamerheon’

In 2018 zit Kamerhe dan toch weer aan tafel met Félix Tshisekedi, de zoon van Etienne. De twee denken na wat ze het best kunnen doen om de presidentsverkiezingen van 2018 in hun voordeel te beslechten. Nog altijd wordt Kamerhe gezien als een man van Kabila, sommigen noemen hem dan ook de ‘Kamerheon’. Zijn critici omschrijven hem als iemand die zijn kleuren kan aanpassen aan de politieke fauna die hem omringt.

Kamerhe en zoon Tshisekedi sluiten zich allebei aan bij Lamuka, dat de hele oppositie hoopt te verenigen tegen Joseph Kabila, die een eigen mannetje president wil laten worden. Ook Bemba en Katumbi zitten bij Lamuka, dus er is kans dat de operatie zal slagen.

Op 11 november 2018 beslist Lamuku om Martin Fayulu als presidentskandidaat naar voren te schuiven. Kamerhe en Tshisekedi leggen zich daarbij neer, toch voor 24 uur. Maar al snel trekken ze hun steun aan Fayulu in ‘onder druk van hun basis’. De twee creëren dan de beweging ‘Cap pour le Changement’ (CACH), onder het toeziend oog van de president van Kenia. Ze beklinken hun akkoord in Nairobi.

Gevolg: Félix Tshisekedi wordt de presidentskandidaat van CACH, en Kamerhe zal een andere rol spelen. Het duo heeft het moeilijk om echt campagne te voeren. Zoveel geld hebben ze namelijk niet.

President Tshisekedi

De presidentsverkiezingen worden – volgens velen – gewonnen door Martin Fayulu. Maar officieel wordt Tshisekedi tot winnaar uitgeroepen. Tshisekedi en Kabila lijken elkaar te hebben gevonden in de coulissen. Vaak wordt gezegd dat Tshisekedi in wezen president is ‘mogen worden’ van Kabila, in ruil voor de nodige machtsverdeling.

De nieuwe president, Tshisekedi dus, benoemt Kamerhe tot zijn kabinetschef. Kamerhe krijgt de instructie om een aantal belangrijke werken te laten uitvoeren tijdens de eerste 100 dagen van de president. Tshisekedi wil aan de Congolezen tonen dat er iets aan het veranderen is, ondanks de grote kritiek op de verkiezingen en de uitslagen. En inderdaad, heel wat projecten worden aangekondigd, heel wat contracten worden onderhands toegekend.

Weinig zichtbare resultaten

Maar het regent kritiek! Veel geld wordt uitgegeven zonder zichtbare resultaten, aldus La Libre Afrique. Kamerhe komt onder vuur te liggen. Eens te meer jaagt hij velen tegen zich in het harnas. Zakenlui en een bankier worden aangehouden in verband met mogelijk gesjoemel op grote schaal. De tongen komen los.

Op 8 april 2020 wordt Kamerhe zelf verhoord, wel zes uur lang. Zijn lot is bezegeld. Hij wordt voorlopig aangehouden en opgesloten in de gevangenis van Makala. Reden: het verduisteren van (veel) overheidsgeld. Het is niet uitgesloten dat andere aanklachten tegen hem zullen volgen.

© CongoForum, 11.04.20

Beeld: Vital Kamerhe

Bron: Digital Congo