Congodebat (3), Paulin Munyagala: “Iedereen moet zich engageren, Congolezen en Belgen”
Het debat over Congo en het Belgische koloniale verleden woedt volop. CongoForum wil graag uiteenlopende stemmen van Belgen en Congolezen hierover aan het woord laten. Journalist Paulin Munyagala woont en werkt in Oost-Congo. Hij maakt deel uit van de CongoForum-redactie.
Het debat over ons Congoverleden woedt volop. Wat moet er gebeuren met standbeelden van Leopold II en andere koloniale standbeelden?
Paulin Munyagala: “Normaal gezien zouden de Belgen en de Congolezen de beelden van Leopold II goed moeten beschermen. Ze verwijzen naar onze gemeenschappelijke geschiedenis. De standbeelden zijn belangrijk en illustreren de samenwerking die er destijds was. Ik zou het niet oké vinden als Congolezen overal beelden zouden beginnen aan te vallen die herinneren aan het verleden”.
Er is veel discussie over de periode van Congo-Vrijstaat (1885-1908), de periode van Belgisch-Congo (1908-1960)? Komen die periodes genoeg aan bod in het onderwijs in België? Wat ontbreekt (of niet)? Hoe kan het anders?
Paulin: “Deze discussie hangt samen met het kolonialisme. België was vroeger bezig met de ontwikkeling van Congo. Op zeker moment begonnen de Belgen in Congo het onderwijs uit te bouwen, terwijl dat in sommige andere landen nog eerder zeldzaam was. Er was een gebrek aan samenwerking met andere landen. En nu zijn er dus vragen die zich stellen”.
Sommigen pleiten voor een inclusieve benadering in het onderwijs, waarbij de informatie over het Congoverleden in alle facetten wordt gebracht, zonder enige vooringenomenheid. Zeker bij afstammelingen van ‘Belgen uit de kolonie’ zal deze vraag leven. Akkoord?
Paulin: “Een inclusieve benadering zou ik beter vinden. Iedereen moet zich ook engageren, Congolezen en Belgen. Onderwijs blijft belangrijk voor het leven van elke mens. Wie in het onderwijs faalt, zet heel zijn toekomst op het spel”.
Wat met de periode 1960-2020, waarover veel te vertellen is? Kan / mag die ook op onze scholen aan bod komen?
Paulin: “Scholen in Noord en Zuid moeten breed discussiëren. Men moet de positieve en de negatieve kanten uitleggen. Onze kinderen moeten de geschiedenis leren. Veel kinderen weten er gewoon niets over”.
In het huidige klimaat wordt er veel heen en weer geroepen. Er zijn slogans, kreten, clichés. Standbeelden worden van hun voetstuk gehaald of beschadigd. Hoe kunnen we tot een meer volwassen en evenwichtig maatschappelijk debat komen, met oog voor de gevoeligheden van diverse bevolkingsgroepen?
Paulin: “Voor een beter debat is het noodzakelijk dat de Belgische overheid werkt maakt van burgerschapsonderwijs. Ze moet ook aan de bevolking uitleggen waarom standbeelden nuttig (kunnen) zijn. Er moeten debatten worden georganiseerd. En men moet ngo’s versterken zodat die kunnen voorlichting geven over het verleden zodat er meer kennis van de feiten is”.
Is er ruimte voor een meer verbindend discours dat de kloof tussen Congolezen en Belgen niet vergroot maar verkleint?
Paulin: “Er zijn heel wat discours bezig. Momenteel snappen heel wat Congolezen en Belgen maar al te goed dat het verleden hen niet langer mag verdelen. Ze moeten werken aan een nieuwe geschiedenis op basis van degelijke politiek die voor alle partijen positief is”.
Wat kan België doen om de verbondenheid van dit land met Congo – door de historische feiten – te versterken? Welke concrete stappen of maatregelen kunnen bijdragen tot een betere situatie voor de Congolezen in de DR Congo?
Paulin: “België moet volgens mij nog veel doen om de banden met Congo (weer) aan te halen. We hebben er alle belang bij om samen te werken. Alles hangt natuurlijk af van de politici die moeten bedenken hoe de vroegere samenwerking nieuw leven kan worden ingeblazen. We mogen vooral niet vergeten dat de Congolese bevolking sinds de onafhankelijkheid (1960) veel ellende heeft meegemaakt en nog altijd niet geniet van de eigen rijkdommen. Voor mij zou het goed zijn als België weer aan invloed zou winnen in Congo; ons land ligt nu op apegapen. Zonder echte leiders kan het land moeilijk weer op orde worden gebracht”.
Wat is je mening over Belgen (of Congolezen) die de onderlinge banden graag willen verbeteren, versterken, intensiveren?
Paulin: “Als er Belgen zijn die dit echt willen, is dat een goede zaak. Er lijkt veel racisme te bestaan in België. Zo is het natuurlijk moeilijk om tot warme onderlinge banden te komen. Persoonlijk ben ik van mening dat beide landen goede banden moeten hebben en ontwikkelen. Zonder die banden ben ik somber over de toekomst van Congo. Onafhankelijkheid wil niet zeggen dat je een kruis zet over de liefde of de geschiedenis”.
© CongoForum, 17.06.20 (db)