Twintig jaar geleden vochten Rwandese en Oegandese troepen in Kisangani (CongoForum)
KISANGANI – De stad Kisangani, in het noordoosten van de DR Congo, was 20 jaar geleden – begin juni 2000 – het toneel van een moordende militaire confrontatie tussen Rwanda en Oeganda. De strijd tussen troepen van beide buurlanden om de controle over de regionale mijnrijkdommen kostte honderden mensenlevens. De twee bezettingslegers hadden tijdens de tweede Congolese oorlog (1998-2003) al eerder met de hulp van plaatselijke rebellen het oosten van Congo overspoeld waarna er een gewelddadige strijd volgde om de controle over Kisangani en de natuurlijke rijkdommen (goud en diamant) in de streek.
Het Rwandese APR (Armée patriotique rwandaise) en het Oegandese UPDF (Uganda People’s Defence Force) stonden er van 5 tot 10 juni 2000 tegenover elkaar, zo schreef La Libre Afrique onlangs. Beide kampen zetten meedogenloos de zware wapens in. Een ‘Mapping Report’ van de VN uit 2010 maakte melding van duizenden vluchtelingen en van ontelbare schendingen van de mensenrechten, begaan tussen 1993 en 2003. Het rapport over de ‘zesdaagse oorlog’ raakte compleet in de vergetelheid. Volgens dit rapport vernielden of beschadigden beide legers meer dan 400 privéwoningen, openbare gebouwen, ziekenhuizen, scholen en gebedshuizen. Zelfs de Notre Dame-kathedraal deelde in de klappen.
Zowat 1.000 doden
De Congolese mensenrechtenorganisatie ‘Justice et Libération’ schat dat er tijdens de gevechten zo’n 6.600 obussen werden afgevuurd. Daarbij zouden circa 1.000 doden en minstens 3.000 gewonden zijn gevallen. Het merendeel van de slachtoffers waren burgers.
Kampala en Kigali waren in principe bondgenoten tegen president Laurent-Désiré Kabila. En toch vochten zij dus om de controle van Kisangani, het vroegere Stanleystad, de strategische stad in het noordoosten en de hoofdplaats van de huidige provincie Tshopo. Na zes dagen van gevechten verdreef het APR de Oegandese troepen uit de op twee na grootste grootste stad in de DR Congo. In augustus 1999 en mei 2000 was er in Kisangani ook al gevochten tussen beide legers, maar de confrontatie in juni 2000 was wel de moorddadigste.
Monument en tribunaal
Twintig jaar later vraagt gynaecoloog en Nobelprijswinnaar voor de Vrede Denis Mukwege aan de Congolese autoriteiten om een monument op te richten ter herdenking van de vele slachtoffers die destijds te betreuren waren. Slachtoffers van menselijke barbaarsheid. “Na decennia van ontkenning is de tijd gekomen om een beweging op gang te brengen die moet leiden naar het vaststellen van de waarheid en het brengen van gerechtigheid om zo tot verzoening te kunnen komen en een duurzame vrede te vestigen”, aldus Mukwege in een persbericht. Hij herhaalde zijn oproep om een internationaal tribunaal voor Congo op te richten, of gespecialiseerde gemengde kamers. Mukwege dringt ook aan op grondige hervormingen van de veiligheidssector en het gerecht.
Dr. Mukwege herinnert ook aan een arrest van het Internationaal Strafhof uit 2005. Volgens dit arrest werd Oeganda veroordeeld om een vergoeding te betalen voor schade die werd aangericht op Congolees grondgebied. Oeganda moest ook een oprechte dialoog starten met Rwanda om de justitiële samenwerking te versterken en een berechting van regionale misdaden mogelijk te maken., aldus nog Mukwege.
© CongoForum, 08.06.20 (em)
Beeld – bron: Actu30