Human Rights Watch: overlevenden van het bloedbad van Yumbi in de DR Congo vragen om gerechtigheid (CongoForum)

KINSHASA / WASHINGTON – Twee jaar na de gebeurtenissen is de verantwoordelijkheid voor de 535 doden nog steeds niet vastgesteld.

Eind december 2018 keert pater Nestor Longota, een katholieke priester, terug naar Bongende, zijn geboortedorp in het noordwesten van de Democratische Republiek Congo. “Wat ik daar zag was onvoorstelbaar,” zei hij vorige week. “Er waren verrotte lichamen, sommige werden verminkt, sommige werden verbrand in huizen, en huizen werden vernield.”

Een paar dagen eerder, op 16 december, bestormden honderden etnische Batende – gewapend met jachtgeweren, automatische wapens, messen en machetes – de nabijgelegen stad Yumbi en doodden minstens 170 mensen, de meesten van hen Banunu. De volgende dag vielen ze de dorpen Nkolo II en vervolgens Bongende aan. In totaal werden 535 mensen gedood en 111 anderen gewond. Vader Longota verloor minstens 30 leden van zijn familie. Hij wacht nog steeds op gerechtigheid.

De geheime begrafenis van een Banunu, die gebruikelijk is op privé-terreinen en die door de Batende wordt opgeëist, heeft naar verluidt tot de slachtpartijen geleid, maar uit informatie van de regering en de Verenigde Naties blijkt dat de aanslagen door plaatselijke functionarissen zijn gepland en georganiseerd. De aanvallers hebben meer dan 1500 huizen beschadigd, vernield en geplunderd, evenals gezondheidscentra, scholen en stembureaus. Ongeveer een derde van de 16.000 mensen die naar de naburige Republiek Congo-Brazzaville zijn gevlucht, zijn sindsdien teruggekeerd naar hun dorpen. Ze kloegen dat ze heel weinig hulp hebben gekregen bij de wederopbouw van hun leven.

Twee jaar na de slachtpartijen is het onderzoek nog steeds aan de gang. Een gerechtelijke bron vertelde Human Rights Watch dat de opgraving van de lichamen voor elk proces zou moeten plaatsvinden. Berichten suggereren dat in de tussentijd ten minste drie vermeende aanvallers, die deel uitmaakten van tientallen mensen die in de hoofdstad Kinshasa zijn gearresteerd en vastgehouden, om nog onverklaarbare redenen zijn vrijgelaten.

Het trauma veroorzaakt door het bloedbad van Yumbi is nog steeds voelbaar voor de overlevenden en de families van de slachtoffers. Het heeft hun leven op zijn kop gezet en hen aan de toekomst doen twijfelen. De Congolese autoriteiten, die hebben nagelaten de overlevenden psychologische steun te verlenen, moeten er nu voor zorgen dat degenen die de bloedbaden hebben georkestreerd en gepleegd, naar behoren worden berecht.

“Ik heb het gevoel dat onze regering ons aan ons trieste lot heeft overgelaten,” zei pater Longota bij het naderen van de tweede verjaardag. “Als er geen recht wordt gedaan, zijn we niet veilig voor een ander bloedbad.”

CongoForum, 17.12.20 (rok)

Beelden – bron: HRW