Film: Fransix Tenda, winnaar documentaireprijs, wil meer samenwerking met buitenlandse culturele centra (CongoForum)
OUAGADOUGOU – De Congolese beeldende kunstenaar Fransix Tenda won op 4 maart de bronzen Poulain-prijs voor de beste korte documentaire op de 28ste editie van het Pan-Afrikaanse Film- en Televisiefestival van Ouagadougou (FESPACO). Hij was niet fysiek aanwezig bij de vertoning van zijn film ‘Kelasi’, noch bij de prijsuitreiking, omdat hij in Amsterdam woont. Maar Tenda sprak met Actualité.cd en gaf commentaar op de prijs. Hij praatte ook over zijn visie op de Congolese cultuursector.
Fransix is een oud-student van de Academie voor Schone Kunsten, waar hij een diploma schilderkunst behaalde. Hij werkt ook in de beeldende kunsten en maakt sinds kort films. In 2020 was de film ‘Kelasi’, die de bronzen prijs won op Fespaco, zijn allereerste film. Hij ontving er 2 miljoen CFA-frank (iets meer dan 3.000 dollar) voor.
“Ik zie cinema niet als een wereld, maar eerder als een expressiemiddel, op dezelfde manier als wanneer ik mijn schilderijen of animatievideo’s op een festival kan presenteren”, vertelt Fransix Tenda. In 2020 zat hij als gevolg van de Covid 19-crisis vast in Brussel, terwijl hij eigenlijk naar Kinshasa moest terugkeren. Toen werkte de regisseur van Kelasi vijf maanden achter elkaar aan deze animatiefilm.
De film heeft niets te maken met de pandemie die de wereld zo lang teisterde. Fransix Teanda brengt namelijk een eerbetoon aan zijn moeder en aan allen die lesgeven. Zij is schoolhoofd en vrouw van een journalist. Deze film van 10 minuten en 36 seconden vertelt ook het verhaal van de impact van de politiek op het onderwijs, van de jaren 1960 tot nu. Onderwijs is altijd onderhevig aan verschillende politieke, economische en sociale invloeden.
Verandering van het culturele paradigma
In het interview met Actualité.cd gaf Fransix een kort overzicht van de situatie in de Congolese cultuursector. Volgens hem is er in alle artistieke disciplines talent, maar wordt het niet goed begeleid. En dat geldt voor het hele land.
“Volgens mij is Congo de moeder van alle culturen. Door een gebrek aan organisatie denkt men dat wij de laatsten zijn. Als we maar de middelen krijgen, als we in de juiste omstandigheden worden gebracht, ongeacht het festival of welke organisatie dan ook, denk ik dat we prijzen zullen winnen”, aldus de kunstenaar.
Hij riep dan ook op tot een paradigmaverschuiving in de cultuursector, met name in de samenwerking met buitenlandse culturele centra in de DR Congo. De kunstenaar constateert dat een aantal mensen zich hard inzetten maar vindt tegelijk dat er nood is aan een ander paradigma. In Kinshasa staan het Institut Français of het Centre Wallonie-Bruxelles bekend als de plekken waar je naartoe moet voor een goede tentoonstelling. “Dat is prima, deze plaatsen moeten onze partners worden, maar zij mogen niet bepalen wie een kunstenaar is en wie niet.”
Fransix Tenda is een van de initiatiefnemers van het KinArts Studio-project in Kinshasa. Hij pleit voor een betere, meer gelijkwaardige samenwerking met buitenlandse culturele ruimtes en wil meer onafhankelijkheid bij het beheer van projecten, respect in het werk en dat van elke partij.
© CongoForum, 17.03.23 (rk)
Beeld – bron: FESPACO