Kisangani: symposium over gebruik nationale talen in DR Congo (CongoForum)
KISANGANI – In de stad Kisangani (Tshopo) wordt midden oktober een symposium gehouden over het onderwijs en de bevordering van de nationale talen. Het symposium zal toegangelijk zijn voor deelnemers uit de hele DR Congo. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd door medewerkers van de Universiteit van Kisangani, in samenwerking met andere Congolese universiteiten. Dat meldt de site Dépêches de la Tshopo.
In het vooruitzicht van het symposium heeft het organisatiecomité een oproep voor papers gepubliceerd voor iedereen die zijn kennis wil delen en uitwisselen. In deze oproep tot papers geven de oragnisatoren meteen ook hun beweegredenen voor het symposium. Zij stellen dat het proleem van talen in het onderwijs en de wetenschappelijke communicaties bijzonder relevant is in Afrikaanse landen.
Het gebruik van vreemde talen, vooral die van vroegere kolonisatoren, zou wetenschappelijke kennis ontoegankelijk maken voor de meerderheid van de Afrikaanse bevolking. Dit zou dan ook een van de redenen zijn waarom wetenschappers zich distantiëren van de bevolking, die hen als onbekwaam of ‘tovenaars’ beschouwt, of in ieder geval als diegenen die verantwoordelijk zijn voor structurele onderontwikkeling.
In Congo is het Frans nog altijd erg dominant op alle mogelijke gebieden. 90% van de bevolking blijft zo aan de zijlijn staan wanneer er belangrijke beslissingen over de toekomst van het land worden genomen Zo kan er volgens de organisatoren van het symposium geen sprake zijn van democratie of democratische participatie. Een kleine elite blijft de dienst uitmaken.
Unesco wijst erop dat er wereldwijd ongeveer 6.700 talen worden gesproken terwijl 40% van de wereldbevolking geen toegang heeft tot onderwijs in een taal die ze spreken of begrijpen. De meeste van deze talen worden daarom met uitsterven bedreigd. De globalisering maakt die ‘moord op talen’ nog erger.
In 2003 zei Unesco, de Organisatie van de Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur, dat onderzoek in het digitale domein duidelijk aantoonde dat het gebruik van de moedertaal van de leerling cruciaal is om effectief te leren. Google is al van plan om een aantal Afrikaanse talen toe te voegen aan zijn online vertaaltool Google Translate. Hausa, Ibo, Somali, Yoruba en Zulu zullen worden toegevoegd aan de talen die momenteel beschikbaar zijn.
Om effectief te zijn, moet het apparaat een groot aantal documenten analyseren die door mensen in een bepaalde taal zijn vertaald om zijn eigen vertaling te perfectioneren. Hoe minder documenten een taal online heeft, des te kleiner de kans dat het systeem vertalingen van een aanvaardbare kwaliteit produceert. Bovendien kan lokale Afrikaanse kennis veel bijdragen aan de wetenschap – op voorwaarde dat de wetenschap in lokale talen wordt vertaald. Afrikanen hebben een rijk cultureel erfgoed en een schat aan traditionele kennis over onderwerpen variërend van landbouw en bosbouw tot medicijnen en medische praktijken – die allemaal een waardevolle bijdrage zouden kunnen leveren aan de moderne wetenschap. Vandaar de noodzaak om het debat over het gebruik van nationale talen als kennistalen nieuw leven in te blazen.
Deze talen moeten worden gepromoot om het niveau van het openbaar onderwijs te verhogen door de weg vrij te maken voor de veralgemening van nuttige en bruikbare kennis onder de sociale ‘actoren’ aan de basis. Nationale talen zouden daarom gebruikt moeten worden in het onderwijs op alle niveaus, van het begin tot het einde van de studies, en in alle domeinen.
Tanzania en Kenia hebben met succes de uitdaging van het onderwijs in de nationale talen aangenomen, waardoor een groter deel van de bevolking beter in staat is om de onderwezen vakken te beheersen, vooral wanneer het gaat om de opleiding voor productieve beroepen.
Er wordt voor gepleit om de departementen voor Afrikaanse Taal- en Letterkunde nieuw leven in te blazen, met inbegrip van de daaraan verbonden onderzoekscentra; de onderzoekers zullen zich moeten toeleggen op het zware en delicate werk van de grammaticale standaardisering van ten minste de vier lokale talen die officieel als nationale talen erkend zijn in Congo. Om onze talen te promoten en te beschermen tegen de ‘glottofagie’ die hen bedreigt, lanceert de Faculteit Letteren en Geesteswetenschappen van de Universiteit van Kisangani, via haar Departement Afrikaanse Talen en Literaturen en het Laboratorium voor Rechtsfilosofie, Onderwijs en Digitale Studies, dus een oproep voor papers met het oog op een interdisciplinair symposium over onderzoek en onderwijs in nationale talen (Kikongo, Lingala, Swahili en Tshiluba).
© CongoForum, 02.10.23 (em)
Beeld – bron: Radio Okapi/John Bompengo