Verkiezingswaarnemers benadrukken noodzaak om wettelijkheid van stemoperaties te beoordelen (CongoForum)
KINSHASA – In het voorlopige rapport van de verkiezingswaarnemingsmissie van de katholieke Kerk en de protestantse Kerk, dat gisteren in Kinshasa openbaar werd gemaakt in aanwezigheid van de vertegenwoordiger van de nationale kiescommissie CENI, de voorzitter van de CNDH en andere persoonlijkheden, wordt gewezen op de verlenging van de verkiezingen na woensdag 20 december.
De verkiezingswaarnemingsmissie MOE CENCO-ECC herinnert eraan dat artikel 52 van de kieswet bepaalt dat de stemming voor rechtstreekse verkiezingen plaatsvindt op zon- of feestdagen, van 6 uur ’s ochtends tot 5 uur ’s middags. De CENI-ambtenaar deelt de stempenning echter uit aan de aanwezige kiezers en het stemmen gaat door totdat de laatste kiezer met de stempenning heeft gestemd. Uit een analyse van dit artikel blijkt dat de wetgever de dag van de verkiezingen heeft vastgesteld door te bepalen dat het op een zon- of feestdag is.
“Vermits 20 december 2023 een werkdag was, was de regering verplicht om deze dag uit te roepen tot een vrije dag met behoud van loon. Bovendien, hoewel CENI vrij was om de dag en het tijdstip van de stemming te bepalen, gaf de wetgever een duidelijke en nauwkeurige indicatie van het tijdsbestek waarbinnen CENI het begin en het einde van de stemming moest bepalen, namelijk tussen 6 uur ’s ochtends en 5 uur ’s middags. In de persberichten nrs. 083 en 084 van respectievelijk 20 en 21 december 2023 heeft CENI de verlenging van de stem- en teloperaties tot 21 december 2023 aangekondigd. Bovendien deelt de CENI mee dat geen enkel stembureau na deze datum mag openen”, staat in het voorlopige rapport van de missie van CENCO-ECC.
Deze communiqués zijn bedoeld om de inclusiviteit en gelijkheid van de stemming te garanderen. Maar, zo merkt de MOE CENCO-ECC op, ze geven aanleiding tot een aantal zorgen. Deze communiqués wijzigen namelijk het tijdschema van de verkiezingen, die oorspronkelijk gepland waren op 20 december 2023. Het spreekt voor zich dat CENI in plaats daarvan een besluit had kunnen en moeten nemen tot wijziging van besluit nr. 044/CENI/AP/2022 van 26 november 2022 over de publicatie van het tijdschema voor de presidents-, parlements-, provinciale, stedelijke, gemeentelijke en lokale verkiezingen in de periode 2022-2027.
“In principe is de organisatie van de verkiezingen na 20 december 2023 in strijd met een aantal relevante bepalingen van artikel 52 van de kieswet, dat bepaalt dat de verkiezingen op een zon- of feestdag moeten plaatsvinden. In dit geval is 21 december 2023 noch een zondag noch een feestdag. De bevoegde autoriteiten moeten dringend de wettigheid beoordelen van de stemverrichtingen die op 21 december 2023 hebben plaatsgevonden. De stemmingen duurden tot 27 december 2023, terwijl Communiqué 084 duidelijk stelt dat geen enkel stembureau na 21 december 2023 mag worden geopend. Daarom moet worden vastgesteld wat de CENI en andere bevoegde instanties na 21 december 2023 met de uitgebrachte stemmen zullen doen”, staat in het voorlopige verslag van de waarnemingsmissie.
Denis Kadima, voorzitter van de Onafhankelijke Nationale Kiescommissie (CENI), zei dat deze operaties worden voortgezet om alle Congolezen in staat te stellen hun stemrecht uit te oefenen. In een interview met Actualité.cd en 7sur7.CD zei hij dat de kieswet weliswaar was geschonden door het besluit, maar dat de Grondwet werd nageleefd. Hij verwees ook naar de logistieke uitdagingen waarmee de CENI werd geconfronteerd.
De verschillende oppositiegroeperingen blijven oproepen om de verkiezingen te annuleren en te reorganiseren met een opnieuw samengestelde CENI. Er zijn ook demonstraties gepland in de komende dagen die deze eis ondersteunen.
© CongoForum, 29.12.23 (rk)
Beeld – bron: Grace Amzati/Radio Okapi