Afrikaanse Ontwikkelingsbank: “Elk bedrijf dat in Afrika werkt, moet daar belasting betalen” (CongoForum)

NAIROBI – De belangrijkste financiële instelling van het continent, de Afrikaanse Ontwikkelingsbank (BAD), roept op tot een grotere betrokkenheid van de privésector bij regionale ontwikkeling. Dat schrijft Le Potentiel.

“Vandaag de dag zijn we in Afrika te vrijgevig als het gaat om het verlenen van belastingvrijstellingen aan bedrijven. In de Verenigde Staten, Canada of elders bestaat zo’n situatie niet. We zouden zulke vrijstellingen niet moeten geven. Ik vind dat elk bedrijf dat in Afrika werkt en gebruik maakt van Afrikaanse hulpbronnen, belasting moet betalen in Afrika”. Dat zei de voorzitter van de Afrikaanse Ontwikkelingsbank (BAD), Akinwumi Adesina. Ze sprak de pers toe aan het einde van de jaarvergadering 2024 van de instelling in Nairobi, die werd gehouden met de actieve deelname van verschillende staatshoofden, onder wie William Ruto van Kenia, Denis Sassou Nguesso van Congo Brazzaville, Paul Kagame van Rwanda en Moussa Faki Mahamat van de Afrikaanse Unie.

De instelling, die op 10 september 1964 in Khartoem werd opgericht, viert haar 60ste verjaardag en lanceerde onlangs ook haar nieuwe tienjarenstrategie 2024-2033. Hoewel de nieuwe routekaart niet afwijkt van haar traditie om de acties van regeringen te ondersteunen, is de bank, die zegt “zich bewust te zijn van de essentiële rol van de particuliere sector in de transformatie van Afrika”, van plan om “haar samenwerking met de particuliere sector te versterken” in Afrika en internationaal in de komende tien jaar. Daartoe wil ze haar niet-soevereine financiële operaties verdrievoudigen tot 7,5 miljard dollar per jaar. Concreet betekent dit een toename van haar investeringen in grote, middelgrote, kleine en micro-ondernemingen en in waardeketens.

BAD wil meer risico’s nemen

Om haar financiële kracht te versterken heeft de Raad van Gouverneurs van de BAD, waarvan Frankrijk en 14 andere Europese landen lid zijn – een verhoging van het kapitaal van de bank goedgekeurd van 117 naar 318 miljard dollar. Dit is de tweede dergelijke operatie in vijf jaar, aangezien de laatste het kapitaal van de Bank in oktober 2019 op 201 miljard dollar bracht. “Het nieuwe kapitaal dat we hebben zal ons in staat stellen om meer risico’s te nemen, met andere woorden, onze risicobereidheid zal toenemen”, zei Akinwumi Adesina.

Het paradepaardje van de BAD op dit moment is de hervorming van de mondiale financiële architectuur, om het continent in staat te stellen de middelen te mobiliseren die nodig zijn voor zijn ontwikkeling in een context van meerdere uitdagingen, waaronder geopolitieke spanningen, wereldwijde inflatie, stijgende grondstoffen- en voedselprijzen en klimaatverandering. Deze behoeften bedragen meer dan 300 miljard dollar per jaar.

“Afrika moet centraal staan in de mondiale financiële architectuur”, zegt de BAD-voorzitter. De Nigeriaanse leider blijft erop wijzen dat de mondiale financiële orde die bij de oprichting door de Bretton Woods-instellingen werd gecreëerd, geen rekening hield met de belangen van het Afrikaanse continent, maar feliciteert niettemin de weinige vooruitgang die de afgelopen jaren is geboekt, met name de beroemde uitgifte van speciale trekkingsrechten bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

Lokale privésector financieren en privéfinanciering aantrekken

In afwachting van al deze initiatieven die de belangen van de Afrikaanse landen dienen, wil de BAD haar investeringen in de Afrikaanse privésector maximaliseren om bij te dragen aan de creatie of consolidatie, afhankelijk van het land, van een economische omgeving die aantrekkelijker is voor internationale privéfinanciering, vooral tegen betere tarieven. “De privésector moet daarom een cruciale rol spelen, of het nu gaat om het ondersteunen van de aanpassing aan de gevolgen van de klimaatverandering, het verbeteren van de toegang van landen tot de mondiale kapitaalmarkten, het financieren van bedrijven of het zorgen voor meer rendabele infrastructuur door middel van publiek-private partnerschappen”, legde Akinwumi Adesina uit.

“Publieke financiering is niet genoeg, we moeten de financiering van multilaterale ontwikkelingsbanken optimaliseren en private financiering mobiliseren”, reageerde Shanti Bobin, voorlopig gouverneur voor Frankrijk bij de BAD. De voorzitter van de instelling erkent echter dat er inspanningen moeten worden geleverd op institutioneel niveau: “We moeten kritisch zijn tegenover onszelf als we nauwer willen samenwerken met de particuliere sector. We moeten wendbaarder, sneller en meer verantwoordelijk zijn”.

Vennootschapsbelasting

Tegelijkertijd moeten Afrikaanse regeringen bijdragen aan de financiering van hun ontwikkeling door binnenlandse middelen te mobiliseren, in dit geval belastingen. Maar de BAD-voorzitter vraagt zich af hoe deze regeringen effectief kunnen zijn op dit gebied als buitenlandse bedrijven die investeren in de markten van het continent geen belasting betalen, of als bedrijven die wel betalen dit niet doen in overeenstemming met hun activiteiten.

“Belasting is een sociaal contract tussen een bedrijf en de overheid. Bedrijven betalen belasting en de staat zorgt voor openbare diensten (elektriciteit, water, onderwijs, gezondheid, enz.)”, legde de Nigeriaan uit, waarbij hij benadrukte dat dit ook helpt om de omstandigheden te verbeteren die nodig zijn voor een soepel verloop van het bedrijfsleven. Hij erkende echter dat ook andere kwesties, zoals de strijd tegen illegale geldstromen en corruptie, moeten worden aangepakt.

Volgens de economische vooruitzichten van de BAD zal de groei van het Afrikaanse BBP dit jaar naar verwachting verbeteren tot gemiddeld 4%, ook al blijven deze resultaten afhankelijk van de wereldwijde economische situatie.Om de uitdagingen aan te gaan en haar ambities waar te maken, kan de BAD rekenen op een reeks partners, want, zoals de voorzitter van de Arabische Bank voor Economische Ontwikkeling in Afrika (BADEA), Sidi Ould Tah, het formuleert: “Geen enkele instelling kan in haar eentje op significante wijze voldoen aan de behoeften van de Afrikanen. We moeten partnerschappen tussen instellingen smeden. Partnerschappen kunnen een multiplicatoreffect hebben in termen van impact”.

De komende twaalf maanden zijn de laatste momenten van Akinwumi Adesina aan het hoofd van de BAD, die in 2015 bij de bank kwam en wiens herverkiezing in 2020 niet zonder spanning is verlopen. Weg van de camera’s en microfoons is zijn opvolging al het onderwerp van talrijke informele gesprekken. In deze laatste fase zal het Bureau van de Raad van Gouverneurs worden voorgezeten door Ivoorkust, met China en de Democratische Republiek Congo (DR Congo) als vicevoorzitters.

© CongoForum, 11.06.24 (rk)

Beeld – bron: Wikipedia