23.10.13 Congoweek: 'Verontwaardiging is belangrijk maar onvoldoende' (MO*)

20 tot 26 oktober is het Congoweek, Friends of Congo
wil daarmee wereldwijde aandacht vragen voor de langdurige conflicten in het
land. De vrienden pleiten voor vrede, gerechtigheid en menselijkheid voor de
Congolezen.

Nadia Nsayi, beleidsmedewerker Centraal-Afrika bij Pax
Christi Vlaanderen en Broederlijk Delen licht toe. ‘De Congoweek is geen eigen
initiatief maar we zijn ook bezig met de problematiek, dus vinden we het
belangrijk om er aandacht aan te schenken. Het conflict blijft maar aanslepen,
volgend jaar duurt het al twintig jaar. Door de uitzichtloosheid van het
conflict is er een Congomoeheid ingetreden.’

Kan een Congoweek daar verandering in brengen?

Nadia Nsayi: ‘Het
is een manier om dat moeilijke dossier weer op tafel te brengen. Het is
belangrijk om mensen te informeren en te sensibiliseren. Er wordt ook
aangemoedigd om allerlei activiteiten te organiseren.’

Waarom is de publieke opinie in dit conflict
belangrijk?

Nadia Nsayi: ‘Verontwaardiging
is belangrijk maar onvoldoende, zolang er geen oplossing komt. Talloze vrouwen
in Congo worden verkracht en dat laat natuurlijk niemand koud. Momenteel is er
te weinig actie om het conflict terug op de agenda te zetten. De eerste stap
daartoe is de sensibilisatie van het publiek. Daarnaast is het mijn taak om
achter de schermen samen te werken met beleidsmakers, om hen aan te zetten tot
een ander beleid. Het middenveld moet samenwerken en actie ondernemen.’

Wat moet er internationaal gebeuren?

Nadia Nsayi: ‘De
internationale gemeenschap moet en kan ook een belangrijke rol spelen. Daar
hoort België met zijn historische banden met Congo dus bij. Volgens ons kan
België in dit conflict een rol spelen. Er ligt een grote verantwoordelijkheid
bij de Afrikanen zelf en bij de Congolese overheid en de buurlanden. Volgens
mij is er een soort democratisch deficit, vanuit verschillende hoeken klinkt de
roep om een ander beleid. Momenteel luisteren de bevoegde ministers eigenlijk
niet naar wat er leeft over die samenwerking met Congo en het beleid daar rond
binnen de samenleving.’

De uitzichtloosheid in Congo is te wijten aan een heel
kluwen van problemen. Wat zijn de belangrijkste?

Nadia Nsayi: ‘Het
probleem van Congo is dat het een failed state is, met een zwak politiek
systeem. Alle hulp van internationale organisaties leidt tot heel weinig
resultaat omdat er intern geen sterke structuur is. De maatregelen die de
Congolese overheid neemt, helpen de bevolking niet altijd vooruit.

De winst van de Congolese grondstoffen gaat naar een
kleine elite in Congo. Een deel gaat naar de buurlanden, vooral Rwanda en
Oeganda. De westerse bedrijven in Europa, Azië, de Verenigde Staten en Canada
pikken ook een graantje mee. De Congolese bevolking niet.

Een ander deel van het probleem zijn de buitenlandse
en de Congolese groepen die zich keren tegen de bevolking. Het onderscheid
tussen de Congolese en buitenlandse groepen is niet onbelangrijk. De Congolese
milities ontstaan vaak omdat het Congolese leger afwezig is. De lokale milities
worden gecreëerd om de bevolking te beschermen, maar alle gewapende groepen
wreken zich op een bepaald moment.’

Enkele cijfers: Sinds 1996 werden er 5,4 miljoen mensen gedood in Congo.
De helft van de slachtoffers is jonger dan vijf jaar oud. Dat zijn de
schokkende cijfers die de Friends of Congo aanhalen. Bij een onderzoek onder
meer dan 2500 Congolezen in 2007 zei 66 procent dat hun huis vernield of
afgenomen werd. 61 procent van de ondervraagden was getuige van de gewelddadige
dood van een familielid of vriend. 34 procent zegt langer dan een week ontvoerd
te zijn en 16 procent misbruikt te zijn. Verkrachting is een misdrijf dat maar
zelden bestraft wordt in Congo, op het geschatte aantal verkrachtingen van
40.000, werden slechts 38 daders vervolgd.

© MO*-magazine, 23.10.13