25.02.16 Rapport 11.11.11: Belgische belastingverdragen kosten ontwikkelingslanden miljoenen

België heeft wereldwijd 92 operationele dubbelbelastingverdragen (en nog eens 29 ondertekende maar niet operationele). Dat zijn er iets minder dan Nederland, maar de verdragen zijn goed voor zowat de helft van de wereld. Doel van deze verdragen is te zorgen dat – als gevolg van de globalisering van de wereldeconomie – Belgische bedrijven slechts op 1 plek op hun inkomsten belast worden. 11.11.11 onderzocht de 41 belastingverdragen die België afsloot met ontwikkelingslanden en stelde vast dat 28 van deze verdragen expliciet lagere belastingtarieven vastleggen voor opbrengsten uit kapitaal van Belgische bedrijven.

Het resultaat van deze lagere tarieven is dat de Belgische bedrijven en investeerders die actief zijn in de bewuste landen specifiek voor het belastingjaar 2012 een ‘belastingverlaging’ kregen van 35 miljoen euro. Geld dat de ontwikkelingslanden dus niet kunnen gebruiken voor hoogstnoodzakelijke scholing, medische zorgen of het uitbouwen van de economie. Bovendien vreest 11.11.11 dat het bedrag een absolute ondergrens is: dubbelbelastingverdragen staan er om bekend het vehikel te zijn voor zwaardere belastingontduiking. In de verdragen worden immers zelden anti-misbruikbepalingen opgenomen, waardoor vooral multinationals ze kunnen gebruiken om opbrengsten naar belastingparadijzen te verschepen. Een fenomeen waar onder meer het IMF al voor waarschuwde: deze belastingverdragen zijn “inherently discriminatory”. Ook EU-commissaris Moscovici wees al op de problematiek.

Opvallend is bovendien dat de lagere tarieven in de specifieke belastingverdragen verschillen van land tot land. Een verschil dat grotendeels verklaard kan worden door de sterkte van de desbetreffende partner én het (handels)belang voor België. Zo maakte het sterkere Marokko betere afspraken dan het zwakkere DR Congo of Rwanda en ondervindt een zeer kleine economie als die van DR Congo relatief grote schade van het verdrag. Het land ontloopt 7,8 miljoen oftewel 8% van onze ontwikkelingssteun. De grootste slachtoffers van verlaagde bronheffingen voor interesten en dividenden tenslotte lijken landen waarvan de economie sterk steunt op de exploitatie van grondstoffen, zoals DRC (mijnbouw), Mongolië (koper, non-ferro metalen, steenkool), Gabon (aardolie) en Ghana (cacao, mangaan).

11.11.11-directeur Bogdan Vanden Berghe vindt dat België – net als Nederland – daarom dringend werk moet maken van een herziening van de belastingverdragen. “Vandaag zijn onze verdragen met minstens 28 landen overduidelijk onevenwichtig en steeds in het nadeel van het ontwikkelingsland en in het voordeel van onze bedrijven. Het doel is belastingen vermijden, maar het resultaat is een miljoenenverlies.”

De koepel van Vlaamse noord-zuidorganisaties stelt allereerst voor een grondige impactbeoordeling van de bestaande verdragen op te starten en op basis daarvan de akkoorden te heronderhandelen. Op zijn minst moeten deze akkoorden anti-misbruikbepalingen bevatten. België moet ook afstappen van het huidige OESO-model dat té systematisch in het voordeel van de rijke landen is én komaf maken van belastingverdragen met belastingparadijzen.

Bron: persbericht 11.11.11 – 25.02.16