‘Mama Anny’ zoekt versterking voor hulp aan straatkinderen van Kinshasa (CongoForum)

DIEPENBEEK – De straatkinderen van Kinshasa zijn het lange leven van Anny Steegmans (78) uit het Limburgse Diepenbeek. ‘Mama Anny’, zoals de straatkinderen haar noemen, engageert zich al vele jaren voor de vzw ORPER, die op zes plaatsen in de Congolese hoofdstad opvanghuizen runt voor straatkinderen. “Dit werk is een stuk van mijn leven”, vertelt Anny aan CongoForum. “Ik ga ermee slapen en ik sta er mee op”. Anny zoekt nu extra vrijwillig(st)ers die zich mee willen inzetten voor ORPER.

Al 32 jaar lang is Anny Steegmans actief bij de vzw ORPER, wat staat voor ‘Oeuvre de Reclassement et Protection des Enfants de la Rue’. De vereniging vangt straatkinderen op, geeft hen bescherming en helpt hen een toekomst uit te bouwen. De opvanghuizen liggen in diverse delen van Kinshasa. De kinderen kunnen daar eten en slapen, ze worden er opgevoed, leren lezen en schrijven en gaan naar school. Meer dan eens gaat het om kinderen die door hun familie zijn verstoten omdat het ‘heksen’ zouden zijn. Vaak zijn de kinderen getraumatiseerd. ORPER neemt hen volledig ten laste.

CongoForum ging op de koffie bij Anny in Diepenbeek en maakte kennis met een vrouw die gepassioneerd is door haar vrijwilligerswerk. “Het liefst zou ik een vliegtuig met kinderen willen vullen om hen naar België te brengen”, lacht ze. Anny hoopt van harte dat anderen ook de kriebels zullen voelen om zich in te zetten voor de straatkinderen van Kinshasa.

CongoForum: Anny, kan je ons meer vertellen over de realisaties van ORPER?

Anny: “Om te beginnen is ORPER niet de eerste de beste vzw. De vereniging staat model voor voor andere opvanghuizen in de DR Congo. ORPER heeft nu twee dispensaria, waar op kleinere schaal medische zorg wordt verstrekt. Er zijn ook drie ateliers voor beroepsopleiding, meer bepaald om te leren koken, coifferen en kleren te maken. Sinds kort is er bij ORPER zelfs een bakkerij die het ‘dagelijks brood’ levert voor zo’n 200 straatkinderen en een 100-tal gezinnen”.

“Het ‘Mobiel Centrum’, het nachtbusje van ORPER, werkt met een vaste ploeg van 3 helpers: 2 opvoeders en een verpleger. Deze mensen gaan ’s nachts de straat op om de straatkinderen op hun sites op te zoeken. De kinderen worden verzorgd en gewezen op de risico’s van het straatleven. Voor die kinderen is de ploeg van het Mobiel Centrum onmisbaar, ze wachten iedere avond op het busje”.

“Sinds 2008 heeft ORPER een educatieve boerderij. Daar krijgen ex-straatjongeren een landbouwopleiding en worden groenten verbouwd en dieren gekweekt. De gemeente Diepenbeek ondersteunt al 6 jaar de ontwikkeling van deze ecologische boerderij. Met dit project wil men komen tot een gedeeltelijke zelfbedruiping”.

“Dankzij steun is het mogelijk om de kinderen onderdak, voeding, school-en beroepsopleiding te bezorgen. De bekwame opvoeders proberen deze kwetsbare kinderen te beschermen tegen fysiek en seksueel geweld. Zij helpen hen weer zin te krijgen in het leven, hen te begeleiden naar integratie in de samenleving als een volwaardig persoon, dat is tenslotte het recht van elk kind”.

 

“Officieel zijn er in Kinshasa 24 gemeenten en 13 miljoen inwoners, maar er bestaat ook een gebied, zo groot als 5 voetbalvelden, dat vroeger een kerkhof was. De straatkinderen noemen dat de ’25ste gemeente’. Een deel van de ruim 30.000 straatkinderen van Kinshasa leven daar tussen mensen uit de buurt die er groenten kweken. Vele straatkinderen daar leven van de verkoop van cannabis of van prostitutie. Wanneer iemand overlijdt worden de kinderen door de situatie gedwongen tot bedelen om de begrafeniskosten te betalen.”

“Met de financiële hulp van veel vrienden en enkele steden in België hebben we dit jaar een tweedehandswagen, een pick-up kunnen opsturen”, vertelt Anny met trots. “Die gebruiken we om de ORPER-huizen te bevoorraden. Hij werd verstuurd via de ambassade van Malta en met de steun van WereldMissieHulp. Voordien stuurden we een generator voor de bakkerij, enkele ziekenhuisbedden, en twee maal per jaar sturen we medisch- en humanitair materiaal”.

“Voor de educatieve boerderij heeft de gemeente Diepenbeek bijgedragen aan de verbetering van de varkensstallen, de bouw van twee woningen in duurzame materialen, een sanitair blok, een dispensarium, een grote regenwaterput en een heus speelveld. De serviceclub Rotary Hoogstraten-Kempen schonk ons 6.000 euro voor ijzeren bedden voor de slaapzaal van de kinderen tijdens de vakantie op de boerderij en steunt ons jaarlijks ook met 2000 euro. De provincie Limburg en de Salvatoriaanse Hulp hebben eerder bijgedragen aan de installatie van zonnepanelen op de onthaal-en verblijfshuizen van ORPER en dit jaar aan de oprichting van een restaurant”.

“Naast de ongeveer 160 kinderen in de huizen van ORPER, hebben onze medewerkers jaarlijks contact met ongeveer 2.000 kinderen die op straat leven en hulp vragen”.

CongoForum: Hoe is het allemaal begonnen?

Anny: “Spontaan zou ik zeggen door geluk. Maar een vriend vertelde me dat geluk niet bestaat. Het was dus Gods wil dat het het allemaal gebeurde. In 1988 kwamen we met enkele mensen aan in Kinshasa, waar mijn man, die 8 jaar geleden overleed, een missie had voor de Zaïrese posterijen. Enkele dagen na aankomst hadden we daar contact met pater Frank Roelants. Pater Frank bekommerde zich om het lot van de straatkinderen van Kinshasa. Vermits hij de hulp van een pedagogische lerares kon gebruiken, begon ik alfabetiseringslessen te geven aan de kinderen in de parochie Christus-Koning. Destijds was er maar één onthaalhuis, uitsluitend voor straatjongens. Het lag in Irebu, in de gemeente Kasa Vubu. Iedere ochtend ging ik met hen aan de slag en ’s namiddags gaf ik les op de Belgische ‘Prins van Luik’-school”.

“Na twee jaar moesten we terug naar naar België, maar het werk met de straatkinderen had nog altijd onze steun nodig en ORPER zat diep in ons hart. In 2007, het jaar waarin Père Zibi algemeen directeur was, ging ik terug, samen met de Belgische dames Lisette en Kathleen. Sindsdien ben ik ieder jaar teruggegaan, soms alleen, soms met vrienden. In 2014 bezocht een delegatie van Rotary Hoogstraten-Kempen het project in Kinshasa. We zijn altijd blijven werken en in 2012 hebben we officieel een non-profit-organisatie opgericht met de naam ORPER vzw Straatkinderen Kinshasa. Sindsdien is alles snel gegaan”.

CongoForum: Wat doet ORPER in België?

Anny: “In de loop van het jaar organiseren we diverse activiteiten ten voordele van ORPER, zoals kerstmarkten, een tuinfeest, acties tijdens de Warmste Week van de Koning Boudewijnstichting, kerstconcerten, enzovoort. We brengen projecten tot bij onze belangrijke weldoeners en we brengen onze getuigenissen op scholen met behulp van een PowerPoint-presentatie”.

“Ieder jaar ontvangen wij financiële steun van de provincie Limburg, de gemeente Diepenbeek, de steden Diest, Bilzen en Bree, de Salvatorianen, WereldMissieHulp, en het St-Martinus College in Overijse. We krijgen ook steun van twee scholen in Diepenbeek en veel trouwe vrienden en sympathisanten. ORPER is bekend in Diepenbeek en ver daarbuiten”.

“Drie keer per jaar sturen we naar onze sponsors een nieuwsbrief over de activiteiten en evenementen van ORPER in Kinshasa, geïllustreerd met mooie foto’s. We krijgen altijd positieve reacties”.

“Onze reis-en verblijfkosten worden uiteraard met eigen middelen betaald, niet door ORPER. De mensen die ons steunen geven ons vertrouwen en weten dat hun geld integraal naar het werk voor de straatkinderen gaat. Wij mogen nederig toegeven dat dit alles veel inspanning vergt van de leden van onze vzw. Ons inzetten voor de kinderen doen we met veel liefde, met heel ons hart, en we blijven verder werken!”

Coronavirus

“Op 22 februari 2020 vertrokken we weer vanuit België naar ORPER in Kinshasa. Marijke en Ingrid gingen toen mee om het werk ginder beter te leren kennen en meer te leren over de leefomstandigheden van de kinderen. Zij hebben gedurende twee weken zeer veel ervaringen opgedaan, de emoties waren soms sterk, maar ze hebben het dagelijkse leven dan ook echt mee beleefd”.

“Twee weken na hun vertrek naar België kwam er echter corona. Ik moest, samen met anderen, worden gerepatrieerd met een extra vlucht omdat het luchtruim gesloten was voor normale vluchten. Mijn verblijf van twee maanden werd helaas ingekort tot 5 weken. Ik ging twee weken in quarantaine”.

“In Kinshasa werden coronamaatregelen getroffen: de scholen gingen dicht, de kinderen van ORPER moesten in de huizen blijven en werden ingelicht over het virus. De bemiddelaars konden hun werk niet meer doen, het Mobiel Centrum (nachtbusje) mocht niet meer de straat op. De stad Kinshasa werd afgesloten van de rest van het land en enkele gemeenten in de stad werden afgesloten om het virus niet verder te verspreiden”.

“In 2019 hebben we heel wat financiële hulp kunnen overmaken aan het werk voor de straatkinderen van ORPER. Dit jaar zal dat, als gevolg van de coronacrisis, heel wat minder zijn”.

“Ondertussen zijn levensmiddelen in Kinshasa drie keer duurder geworden. Daardoor zijn de kinderen die op straat leven, echt aan hun lot overgelaten. Zij leven van bedelarij om ’s avonds iets te eten te hebben. Omdat zij zij zich niet of weinig kunnen verplaatsen in de afgesloten gemeenten van de stad, lijden zij honger en zijn ze ondervoed. Het bestuur van ORPER heeft daarom beslist om het Mobiel Centrum (de kleine ambulance) opnieuw de straat op te sturen om de kinderen medische zorg te geven en te sensibiliseren. ORPER besloot ook om in deze moeilijke periode maaltijden uit te delen”.

CongoForum: Hoe gaat dat in zijn werk?

Anny: “Drie dagen per week worden er 200 maaltijden klaargemaakt. Die worden uitgedeeld op 5 sites waar de meeste kinderen verblijven. Dat is een moeilijke, maar zeer menslievende opdracht. Ondertussen worden ook de primaire geneeskundige zorgen toegediend. Wonden worden verzorgd, de temperatuur van de kinderen wordt gemeten wegens corona, er wordt uitgelegd wat je preventief kan doen om corona te voorkomen. Dit alles vraagt natuurlijk een enorme inzet van het personeel van ORPER en het kostenplaatje is ook niet te onderschatten. Op steun van de Congolese overheid kunnen we helemaal niet rekenen”.

“De kinderen zijn nu al gedurende vele maanden in quarantaine in de 6 huizen van ORPER als gevolg van Covid-19. Daarom nam het bestuur van ORPER een belangrijk initiatief: om beurten mogen groepen kinderen per ‘home’ naar de boerderij van ORPER op 25 km van de stad, of naar Maluku aan de rivier. Daar mogen ze, in hun bubbel, samen met hun opvoeders, drie dagen lang verblijven en genieten van de gezonde lucht”.

Duitstalig Youtube-filmpje over de straatkinderen van Kinshasa.

© CongoForum – Roeland Keunen, 16.09.20

Foto’s-bron: Anny Steegmans/CongoForum

Foto 1: Anny Steegmans in Diepenbeek (Roeland Keunen)

Foto 2: We leren Gracia schrijven. Zij kan enkel nog maar kribbelen en is zes jaar. Weggestuurd door de familie als heksenkind. 

Foto 3: Een sobere maaltijd, stuk brood met thee in het verblijfshuis van de kleine jongens.

Foto 4: Lesgeven aan een groep meisjes in het meisjesverblijfhuis in Yahuma. 

Foto 5: De leraar geeft les in het atelier voor kapper.

Foto 6: Knutselen met de kinderen in het open huis van de meisjes in Bumbu. 

Foto 7: Dit is Brady Ayulu, dit ex-straatkind is vorig jaar afgestudeerd als arts. Zijn geneeskundige studies werden betaald door 18 Franse families. Hij doet vrijwilligerswerk bij ORPER.

Wil je je mee engageren bij ORPER? Mail dan naar Anny Steegmans via

het adres annstee@gmail.com of timange@telenet.be

Gsm: 0474 99 32 97

Wil je de vzw ORPER graag helpen? Dat kan door een gift te storten op de rekening van ORPER:

Zonder fiscaal attest: BE70 0882 5555 9225 BIC-Code: GKCCBEBB

Graag vermelding: ORPER vzw Straatkinderen Kinshasa

Met fiscaal attest: BE66 7380 3734 7143

Kontinenten vzw

Vermelding: naam, voornaam, rijksregisternummer, ORPER vzw