Oost-Congo: onderzoek toont omvang van aanhoudend en wijdverspreid seksueel geweld tegen door oorlog ontheemde vrouwen (AZG)
BRUSSEL – Een recent onderzoek door Epicentre, de epidemiologische en medische onderzoeksafdeling van Artsen Zonder Grenzen (AZG), onder ontheemden in vier kampen rond Goma in de Democratische Republiek Congo (DRC), toont alarmerende percentages van geweld, met name seksueel geweld, dat dagelijks plaatsvindt in en rond de kampen. Meer dan een op de tien jonge vrouwen meldt verkracht te zijn in de periode die door het onderzoek wordt bestreken, van november 2023 tot april 2024. AZG herhaalt haar oproep aan de autoriteiten en hulporganisaties om de bescherming van ontheemden te garanderen en adequaat te reageren op de epidemie van geweld.
Het onderzoek vond plaats onder huishoudens van ontheemden in vier kampen, die in totaal meer dan 200.000 mensen huisvesten, ten westen van de stad Goma, de hoofdstad van de provincie Noord-Kivu en volgt op het onderzoek dat Epicentre in 2023 uitvoerde. Dit nieuwe onderzoek werd in april 2024 uitgevoerd in samenwerking met de autoriteiten in de betreffende gezondheidszones. Terwijl het verschillende thema’s onderzoekt (retrospectieve sterfte, frequentie en type gewelddadige gebeurtenissen die ontheemden hebben ondergaan, dekking van mazelenvaccinaties en voedingsstatus van kinderen tussen 6 en 59 maanden), onthult het vooral dat de algehele frequentie van geweld nog steeds hoog is in deze kampen.
De belangrijkste vorm van geweld die mensen melden blijft seksueel geweld. Fysiek en psychologisch geweld wordt ook vaak gemeld. Onder volwassen vrouwen van 20 tot 44 jaar gaf meer dan 10% aan dat zij in de vijf maanden voorafgaand aan het onderzoek waren verkracht, met meer dan 17% in sommige kampen. Het aantal gevallen van seksueel geweld was ook hoog onder tienermeisjes (gemiddeld meer dan 4% van de meisjes van 13 tot 19 jaar) en vrouwen ouder dan 45.
“Het percentage ontheemden dat tijdens de onderzoeksperiode gewelddadige ervaringen meldt, is vergelijkbaar met dat in 2023,” zegt Erica Simons, epidemioloog bij Epicentre. “We blijven een zeer hoog aantal gemelde gevallen van geweld waarnemen onder de bevolking in de vier kampen, met name seksueel geweld. De leefomstandigheden in de sites voor ontheemden blijven uiterst precair. Honderdduizenden mensen ontvluchtten het conflict in Noord-Kivu en verloren hun gebruikelijke middelen van bestaan. Ze hebben geen toegang meer tot de velden die ze vroeger bewerkten en zijn afhankelijk van onregelmatige en onvoldoende voedselhulp, terwijl ze dagelijks blijven lijden onder geweld dat verband houdt met het voortdurende conflict.”
Arsten Zonder Grenzen is aanwezig in de meeste kampen en biedt algemene gezondheidszorg, gezondheidsbevordering, behandeling van ondervoeding en zorg voor slachtoffers en overlevenden van seksueel geweld. Elke dag getuigen onze teams van de acute kwetsbaarheid van vrouwen, kinderen en adolescenten, en Goma is omringd door frontlinies, beschermingsmechanismen in de kampen zijn zeldzaam en de sociaaleconomische onzekerheid van ontheemden neemt toe.
“De resultaten van dit onderzoek komen overeen met het extreem hoge aantal gevallen van seksueel geweld dat door de medische teams van AZG in de verschillende ontheemdenkampen rond Goma wordt behandeld,” zegt Camille Niel, de noodhulpcoördinator van AZG in Goma. “Ook dit jaar melden slachtoffers en overlevenden van seksueel geweld dat ze worden aangevallen door mannen, vaak bewapend, in de bossen en velden waar ze naartoe moeten om brandhout of voedsel te verzamelen voor hun families.”
“Ze melden ook talloze incidenten van geweld die dagelijks binnen de kampen plaatsvinden,” zegt Niel. “Hun precaire situatie, en die van hun geïmproviseerde onderkomens, maken hen bijzonder kwetsbaar voor dit soort geweld.”
Hoewel de systematische aard van het geweld bekend en gedocumenteerd is, merken onze teams op dat het doorgaat, waardoor de patiënten die we medisch en psychologisch behandelen een zeer hoog risico lopen opnieuw aangevallen te worden wanneer ze onze klinieken verlaten.
AZG verzoekt de autoriteiten opnieuw om de veiligheid van de sites voor ontheemden te garanderen. Om vrouwen en kinderen in het bijzonder te beschermen, roept AZG ook opnieuw hulporganisaties op om de voedselhulp, de toegang tot inkomensgenererende activiteiten en veilige onderkomens op de sites op te voeren, en om de opvang en onderkomens voor slachtoffers en overlevenden van seksueel geweld te ondersteunen, die ernstig gevaar lopen opnieuw te worden aangevallen.
Bron: persbericht Artsen Zonder Grenzen, 07.08.24