Bevolking

Op cultureel gebied kunnen we 4 grote groepen onderscheiden op basis van hun leefomgeving: de cultuur van de mensen uit de savannes in het noorden, de cultuur van de mensen die in de bossen leven, de cultuur van de mensen uit de savannes in het zuiden en de cultuur van de mensen die samenleven aan de meren in het oosten.

De huidige bewoners stammen af van oude keizer- of koninkrijken: het koninkrijk Kongo, de keizerrijken Lunda en Luba, de Bolia-groep, de Lele- en de Kubagemeenschap, de koninkrijken van de Azande en van Manbetu en de volkeren aan de meren van Kivu, waaronder de Yira en de Hunde-shi.

Er bestaan verschillende systemen van maatschappelijke ordening: systemen van patrilineaire, matrilineaire of matri- en patrilineaire afstamming; patriarchale of matriarchale manieren van bestuur en endogame, exogame, monogame, polygame of polyandrische tradities.

De betere toegang tot de algemene vorming, de ontdekking van hedendaagse gebruiken en gewoonten, het stadsleven en de speciale ontwikkeling van de rol van de vrouw in de Congolese maatschappij hebben een grote en snelle verandering teweeggebracht in de mentaliteit en de mechanismen die het gewone leven regelen, en dat vooral in de grote steden en de voorsteden.

Er bestaan ongeveer 250 dialecten, maar de homogenisering van de taal is gebeurd door het gebruik van één officiële taal, het Frans, en van vier nationale talen: het Lingala, het Kiswahili, het Kikongo en het Tshiluba. Het Engels probeert zich naast het Frans te positioneren aan de top van de linguïstische piramide.

Ondanks die grote verscheidenheid aan talen, waarden en gewoontes, zijn er toch fundamentele culturele overeenkomsten die de verschillende volkeren van Congo met elkaar verbinden. Bovendien streven ze een gemeenschappelijk doel na en hebben ze een zelfde geschiedenis vol moeilijke obstakels, waardoor de Congolezen toch de basis hebben gelegd voor de eenheid van hun land en waardoor ze hun identiteit hebben gevonden op basis van een culturele gemeenschap die de traditionele etnische verdeling overstijgt. Kinshasa is daar veruit het beste voorbeeld van.

Hélène Madinda

(met dank aan de Lessius Hogeschool uit Antwerpen)